W swojej książce “The Elements of Marie Curie: How the Glow of Radium Lit a Path for Women in Science”, Dava Sobel przedstawia portret dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla- Marii Skłodowskiej Curie, której geniusz olśnił świat do tego stopnia, że po 100 latach ciągle przyćmiewa wkład naukowy innych znanych naukowczyń. “The Elements of Marie Curie” mówi nie tylko o bolączkach związanych z tworzeniem tablicy Mendelejewa, ale też o życiu Marii i naukowców, których szkoliła. Sobel opisuje, jak współpraca z Curie zainspirowała i wpłynęła na kariery innych kobiet w radiochemii i fizyce (1). W swojej książce Sobel podkreśla, jak trudne było dla Marii jako kobiety, działać w świecie nauki, który był zdominowany przez mężczyzn. Sobel nie pomija tematów ciężkich, jaką była jawna mizoginia, której doświadczały kobiety w nauce – co często przyczyniało się do rezygnacji z badań naukowych wielu z nich. Skłodowska-Curie często była jedyną kobietą na międzynarodowych konferencjach naukowych, co podkreśla wyjątkowość jej obecności. Sobel zwraca uwagę na to, jak Maria stawiała czoła różnym przeciwnościom, w tym dyskryminacji ze względu na płeć, i jak mimo to udało jej się osiągnąć niezwykłe sukcesy. Książka podkreśla, że Skłodowska-Curie nie tylko otworzyła drzwi dla siebie, ale także dla wielu innych kobiet, które miały okazję pracować w jej laboratorium i kontynuować jej dzieło. Sobel opisuje również, jak Maria angażowała się w szkolenie innych kobiet, np. podczas I wojny światowej, kiedy prowadziła mobilne jednostki rentgenowskie w strefie walki i przeszkoliła ponad 150 Francuzek na techników radiologicznych. To była jedna z jej wielu inicjatyw mających na celu wspieranie innych kobiet w nauce i ich karier naukowych. Oprócz trudności związanych z byciem kobietą w zdominowanym przez mężczyzn świecie nauki, Maria musiała również zmagać się z uprzedzeniami związanymi z jej narodowością. Była Polką w czasach, gdy Polska była pod zaborami, co dodatkowo utrudniało jej start w międzynarodowej karierze naukowej. W Paryżu, mimo że udało jej się zdobyć uznanie za swoje badania, wciąż spotykała się z uprzedzeniami i stereotypami dotyczącymi jej pochodzenia. Mimo tych przeciwności, Maria Skłodowska-Curie nie tylko osiągnęła ogromne sukcesy naukowe, ale również stała się symbolem determinacji i wytrwałości, inspirując inne kobiety i naukowców na całym świecie. Książka stanowi cenne źródło wiedzy dla naukowców zainteresowanych historią nauki, metodologią badań oraz wkładem kobiet w rozwój nauk przyrodniczych. Jest to jedna z niewielu biografii, które dodają też ludzki rys Marii. Biografia opisuje nieznane fakty, wspomina o jej szkicu psa o imieniu Lancet, jej niezwykłych listach do córki, czy o scenie, gdzie badacze z grupy Curie piją herbatę ze szklanych zlewek i mieszają ją pipetami. Dava Sobel, autorka tej książki, jest laureatką wielu nagród i jest znana z bestsellerów takich jak “Galileo’s Daughter” (2).
- What if Marie Curie’s greatest legacy was not her two Nobel prizes? (nature.com)
- The Elements of Marie Curie: How the Glow of Radium Lit a Path for Women in Science”, 2024. Dava Sobel