Publikacja na zamówienie

Produkcja publikacji naukowych stała się dochodowym przemysłem. Według bazy danych Retraction Watch, co najmniej 400 000 artykułów opublikowanych między 2000 a 2022 rokiem wykazuje cechy charakterystyczne dla tzw. „fabryk artykułów” (paper mills), ale tylko 55 000 z nich zostało wycofanych lub skorygowanych. Fałszywe badania nie tylko zaśmiecają literaturę naukową, ale także hamują postęp naukowy, opóźniają odkrycia nowych terapii i zmniejszają zaufanie społeczeństwa do nauki oraz publicznego finansowania badań. Takie nieuczciwe praktyki prosperują, ponieważ system ocenia naukowców na podstawie liczby publikacji. 95% wydziałów biomedycznych używa liczby recenzowanych artykułów jako miary wydajności badacza, a 40% instytucji badawczych w USA i Kanadzie bierze pod uwagę współczynnik (IF) czasopism przy podejmowaniu decyzji o awansie i nadaniu tytułów. Osoby korzystające z usług fabryk artykułów rzadko ponoszą konsekwencje, ponieważ uczelnie obawiają się utraty reputacji i potencjalnych skutków prawnych. Podobnie, wydawcy rzadko wycofują zmanipulowane artykuły, obawiając się szkód dla marki czasopisma, problemów prawnych lub nie mają wyszkolonego personelu do wykrywania fałszywych badań. Walka z fabrykami artykułów jest trudna, ponieważ działają one w różnych regionach i specjalizują się w różnych dziedzinach, stosując różne podejścia do pozyskiwania klientów i unikania wykrycia. Pewne dziedziny badań, jak chemia, są szczególnie narażone na ataki fabryk artykułów. Dla przykładu, 44% artykułów z chemii, które były wycofywane z powodu oszustwa, były w temacie krystalografii. Ostatnio fabryki zaczęły wykorzystywać duże modele językowe (LLM) do unikania detektorów plagiatu oraz generatory obrazów AI do masowej produkcji prac. Szacuje się, że 10% wszystkich abstraktów w PubMed opublikowanych w 2024 roku zostało napisanych przy użyciu LLM.

Podjęto różne inicjatywy w celu zwalczania tego problemu:

  • United2Act (https://united2act.org): Międzynarodowy projekt skupiający instytucje badawcze, wydawców, badaczy i uniwersytety. Celem jest zwiększenie świadomości, poprawa procesu korekcji błędów, organizacja badań nad fabrykami artykułów oraz rozwijanie narzędzi do identyfikacji fałszywych badań.
  • Problematic Paper Screener (PPS – Problematic Paper Screener): Narzędzie wykrywające fałszywe prace poprzez identyfikację nienaturalnych fraz. Dotychczas oznaczyło ponad 16 000 prac, z których tylko 18% zostało wycofanych.
  • Annulled Detector: Śledzi wycofane, odrzucone lub usunięte prace, zbierając dane od wydawców oraz z baz danych Crossref i PubMed. Okazało się, że 62 000 wycofanych artykułów jest nadal cytowanych ponad 836 000 razy.
  • Feet of Clay Detector: Wykrywa artykuły, które cytują unieważnione prace.
  • STM Integrity Hub: Platforma do sprawdzania podwójnych zgłoszeń publikacji, używana przez ponad 25 wydawców i towarzystw naukowych. Paper mills stosują typową praktykę, która polega na równoczesnym wysyłaniu tych samych publikacji do wielu czasopism, która ma na celu zwiększenie prawdopodobieństwa publikacji. STM Integrity Hub analizuje około 60 000 prac miesięcznie, identyfikując około 1,5% jako duplikaty.
  1. ‘Stamp out paper mills’ — science sleuths on how to fight fake research
  2. Science’s fake-paper problem: high-profile effort will tackle paper mills
  3. Chain retraction: how to stop bad science propagating through the literature