Source: Internet| Carlos Tovar
Artykuł opublikowany niedawno w czasopiśmie Nature omawia wyniki badania, które analizowało kariery naukowe prawie 400 tysięcy naukowców z 38 krajów (1). Badanie wykazało, że prawie połowa naukowców rezygnuje z kariery naukowej w ciągu dekady od opublikowania swojego pierwszego artykułu. Analiza, opublikowana w Higher Education (2), wykorzystała dane z bazy Scopus, aby śledzić kariery naukowe badaczy. Wyniki pokazują, że kobiety częściej niż mężczyźni rezygnują z publikowania, choć różnice te różnią się w zależności od dyscypliny naukowej. Badanie objęło dwie grupy naukowców: tych, którzy zaczęli publikować w 2000 roku oraz tych, którzy rozpoczęli w 2010 roku.
W pierwszej grupie, po pięciu latach, jedna trzecia naukowców przestała publikować, a po dziesięciu latach liczba ta wzrosła do prawie połowy. Kobiety miały około 12% większe prawdopodobieństwo niż mężczyźni, że opuszczą naukę po pięciu lub dziesięciu latach. Do 2019 roku tylko 29% kobiet z tej grupy nadal publikowało, w porównaniu do 34% mężczyzn. W drugiej grupie różnice między płciami były mniejsze: około 41% kobiet i 42% mężczyzn nadal publikowało dziewięć lat po opublikowaniu swojego pierwszego artykułu. Ale w niektórych dyscyplinach naukowych — szczególnie w naukach przyrodniczych — występowały wyraźne różnice między kobietami a mężczyznami. Na przykład, dla kobiet w biologii prawdopodobieństwo opuszczenia nauki po dziesięciu latach wynosiło 58% !; dla mężczyzn było to 49%.Natomiast dla kobiet w fizyce prawdopodobieństwo opuszczenia nauki po dziesięciu latach (około 48%) było mniej więcej takie samo jak dla mężczyzn (47%). Również w matematyce, inżynierii i informatyce — wszystkich dziedzinach, w których kobiety są zazwyczaj niedoreprezentowane — różnice między płciami były niewielkie. Istnieje kilka czynników, które mogą wyjaśniać, dlaczego naukowcy przestają publikować, takich jak przejście do instytucji mniej skoncentrowanej na badaniach, podjęcie pracy w przemyśle lub przejście na stanowisko administracyjne.
W badaniu z 2023 roku (3) przeanalizowano decyzje o odejściu 773 członków kadry naukowej w amerykańskich instytucjach akademickich w latach 2015-2019. Przyczyny rodzinne, status zatrudnienia i wynagrodzenie były istotnymi czynnikami decydującymi o odejściu. Główne powody rezygnacji z kariery naukowej to także toksyczne środowisko pracy, szczególnie w naukach przyrodniczych, gdzie różnice między płciami są najbardziej widoczne. Na każdym etapie kariery akademickiej dochodzi do utraty naukowczyń z powodu systemowych barier, a wrogie lub nieprzyjazne środowisko pracy może zniechęcać kobiety do kontynuowania pracy badawczej (3). Co ważne, dla kobiet klimat w miejscu pracy ma większe znaczenie niż równowaga między życiem zawodowym a prywatnym przy podejmowaniu decyzji o opuszczeniu stanowisk akademickich. Kobiety zgłaszały, że napotykają trudności w środowisku zdominowanym przez mężczyzn, mają problemy w utrzymaniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz trudności w przetrwaniu okresów macierzyństwa podczas pracy w akademii. Na swojej drodze spotykają się z barierami w postaci braku awansów akademickich, dostępu do grantów badawczych, nagród i uznania osiągnięć naukowych (3). Kobiety są niedoreprezentowane na wyższych stanowiskach akademickich; mają mniejsze prawdopodobieństwo współpracy międzynarodowej w badaniach, publikowania w czasopismach o wysokim wpływie i bycia często cytowanymi; oraz mają większe prawdopodobieństwo dłuższych przerw w karierze i odrzucenia wniosków grantowych (4).
-
Nearly 50% of researchers quit science within a decade, huge study reveals (nature.com)
-
Quantifying attrition in science: a cohort-based, longitudinal study of scientists in 38 OECD countries | Higher Education (springer.com)
-
White-Lewis, D. K., O’Meara, K., Mathews, K. & Havey, N. High. Educ.64, 473–494 (2023).
-
Young male and female scientists: A quantitative exploratory study of the changing demographics of the global scientific workforce | Quantitative Science Studies | MIT Press